U 2021. godini obeleženo je 110 godina od podizanja pravoslavnog sabornog hrama posvećenog Svetom caru Konstantinu i carici Jeleni, poznatog i kao Voždovačka crkva.
Foto: Ana Stjelja
Ova beogradska crkva koja se nalazi u ulici Jove Ilića 123 na Voždovcu, sazidana je 1911. godine i ima vrlo bogatu i zanimljivu istoriju. Podignuta je u Starom beogradskom predgrađu poznatom kao „Voždovo predgrađe” koje je naziv dobilo još 1903. nakon što je na presto došao kralj Petar I Karađorđević. Tokom 1806. godine, vožd Karađorđe je na ovom mestu logorovao sa svojim ustanicima te okupljao vojsku i upravo sa ovog mesta polazio u Beogradsku tvrđavu prilikom njenog osvajanja. Hram je stradao u periodu od 1912. do 1919. godine, ali je obnovljen 1926. godine. Obnovom je rukovodio arhitekta i univerzitetski profesor Dragomir Tadić koji je izradio skicu nove crkve, kako je prethodna bila malih dimenzija i nije mogla da zadovolji potrebe parohijana. Radovi na toj novoj crkvi završeni su 1. decembra 1970. godine.
Foto: Wikimedia
Posebno je zanimljiva činjenica da je crkvu živopisao akademski slikar Milić od Mačve, po blagoslovu patrijarha Germana. Istoričari umetnosti su ovaj živopis opisali kao „uvod u renesansu” imajući u vidu da su Milićeve figure bile oslobođene uticaja bilo kakvog šematizma te tradicionalnog ikonopisa. Živopis parohijskog doma oslikao je Vojislav Luković, diplomirani slikar iz Beograda, a na stogodišnjicu hrama, 2011. godine, osveštao ga je Njegova Svetost Patrijarh srpski gospodin Irinej.
Ono što je posebno značajno istaći jeste da se u ovoj beogradskoj crkvi nalazi ikona Svetog Vasilija Ostroškog (čiji se praznik u Voždovačkoj crkvi slavi od 1960. godine, i to po blagoslovu patrijarha Germana), ispod koje je položen i omofor (najvažnija arhijerejska odežda) Svetog Vasilija koji je na svetiteljevim moštima stajao 40 godina. Takođe je značajno pomenuti da je crkvena slava ovog hrama Krstovdan, jer čuva veliku svetinju ‒ česticu časnog i životvornog Krsta koja je ugrađena u poveći Krst. Upravo je Patrijarh German nakon obilaska Svete Zemlje, tokom Strasne sedmice i Uskrsa 1959. godine, darovao Voždovačku crkvu ovom dragocenošću. Pored ovih, hram poseduje i druge značajne crkvene predmete i
bogoslužbene knjige od vrednosti, i svakako zaslužuje da se na njega skrene pažnja, naročito u godini svog značajnog jubileja.
AUTOR: Ana Stjelja
Commentaires