Foto: Spomen-biste braći Jerković na Voždovcu / Dušan Jerković /
Spomenik Dušanu Jerkoviću u Bajinoj Bašti, rad vajara Ota Loga iz 1987. godine.
Da bi neka škola, ulica, kvart ili naselje dobili naziv po nekoj ličnosti, ili više njih, te ličnosti bi tako nešto zasigurno trebalo i da zasluže. Većina Voždovčana je čula za ulicu, odnosno naselje Braće Jerković. A da li većina njih zna ko su zapravo bila braća Jerković?
Braća Jerković su zapravo Vojvođani Nebojša i Dušan Jerković. Rodili su se i odrastali u sedmočlanoj porodici Milana Jerkovića, učitelja iz sremskog sela Ogara (kod Pećinaca) i njegove supruge Anđelije. Oba brata su bili učitelji i narodni heroji (pripadnici NOB-a) čije ime nose brojne škole i ulice, kako u Beogradu, tako i širom Srbije.
Nebojša Jerković (1912—1941), je pre rata radio kao učitelj u selima Sremska Rača i Klenak. Od 1939. godine bio član Komunističke partije Jugoslavije (KPJ) i pripadao je grupi učitelja-komunista koji su bili okupljeni u društvu „Vuk Karadžić”. Od 1940. godine je živeo u Beogradu. Dobio je legalno zaposlenje kod Gece Kona kao akviziter, a bavio se profesionalnim partijskim i revolucionarnim radom. Nakon okupacije bio je posvećen organizovanju ustanka u Podrinju. Bio komandant Mačvanskog partizanskog odreda. Poginuo je krajem decembra 1941. godine u blizini Bele Reke, kod Šapca. Zanimljivo je da je pored Nebojše u ratu je učestvovala i njegova supruga Katarina Kaća Jerković, takođe učiteljica, koja je od avgusta 1941. godine bila kurir Okružnog komiteta KPJ za Šabac i kuri Štaba Mačvanskog odreda.
Njegov brat, Dušan Jerković (1914—1941), pre rata je takođe radio kao učitelj i to u selima Kadinjača, Jakalj i Fakovići. Bio je član Komunističke partije Jugoslavije (KPJ). I on je takođe, kao i njegov brat bio pripadnik učitelja-komunista okupljenih u društvu „Vuk Karadžić”. On je nakon okupacije radio na organizovanju ustanka u okolini Užica. Bio je komandant Užičkog partizanskog odreda. Poginuo je 29. novembra 1941. godine u bici na Kadinjači. Zastrašujuć je podatak da su nakon njegove smrti Nemci njegovo telo, kao i telo Vukole Dabića, radi zastrašivanja stanovništva izložili u centru Užica, spalili na brdu Dovarju. Zbog svojih zasluga, za narodnog heroja je proglašen 25. septembra 1944. godine.
Prvu počast doživeli su već 1952. godine kada je po njima nazvana jedna osnovna škola u Železniku. Te godine su zaslužili i prvu zajedničku bistu, i to u dvorištu škole. Takođe, zgrada osnovne škole „Dušan Jerković” u Rumi, dobila je naziv po ovom heroju jer se u njoj nekada nalazila zgrada gimnazije, koju je pohađao Dušan Jerković.
Foto: Ana Stjelja
Već dve godine nakon njihove tragične i herojske smrti, 1946. godine, po njima nazvana je jedna voždovačka ulica koja je kasnije prerasla u naselje pod imenom naselje „Braće Jerković”. Skoro tri decenije nakon što je po njima nazvano jedno od najvećih i možda najpoznatijih naselja na Voždovcu, braća Jerković dobila su i svoje spomen-biste na ovoj opštini. Spomen-biste se i danas nalazi u omanjem parku ispred Doma zdravlja Voždovac, u Meštrovićevoj ulici.
Spomen-biste braći Nebojši i Dušanu Jerkoviću su rad znamenite vajarke Radmile Graovac (rođene kao Radmila Ris), inače takođe Vojvođanke, supruge slikara Nikole Graovca i učenice čuvenog vajara Tome Rosandića.
TEKST: Ana Stjelja
IZVOR: Vikipedija
Comments